استاندارد ISO 9000

معرفی:

    در سال 1987 کمیته فنی 176 سازمان ایزو (ISO/TC 176 ) سری استاندارد ISO 9000 را به جهانیان ارائه نمود.

    هدف از تدوین این سری استاندارد به وجود آوردن الگوئی بین المللی برای پیاده سازی و استقرار سیستم های مدیریت و تضمین کیفیت بوده که مورد استقبال فراوان در سطح دنیا قرار گرفت.

    سری استانداردهای ISO 9000 مجدداً در سال 1994 مورد بازنگری قرار گرفته و به صورت هفده استاندارد متفاوت منتشر گردید.

بازنگری استانداردهای سری ISO 9000 در سال 2000 نیز انجام شده است در این بازنگری، استاندارد با نگرش فرآیند گرا در سیستم مدیریت کیفیت سازمان سعی در نزدیک شدن به مدلهای مدیریت کیفیت جامع را دارد. نهادینه نمودن بهبود مستمر در سیستم مدیریت کیفیت سازمان از تفاوتهای اصلی دیگر این استاندارد با ویرایش قبلی آن است.

    ساختار سری استانداردهای ISO9000 شامل ISO9000:2000 (به تشریح اصطلاحات و تعاریفی می پردازد که در استاندارد به آن اشاره شده است) ، ISO9001:2000 (الزامات اجرایی سیستم مدیریت کیفیت که سازمان جهت برآورد مقاصد یا صدور گواهینامه مورد استفاده قرار میدهد)وISO9004:2000 (خطوط راهنما برای عملکرد بهتر سازمان در راستای سیستم مدیریت کیفیت است) میباشد. 

مزایای بکار گیری استاندارد:

- بررسی مجدد فعالیت های سازمان بر اساس اهداف سازمان و رفع کاستیها

- شفافیت فرآیندها و شاخص ها در سازمان

- جلوگیری از دوباره کاری ها به واسطه تعریف فعالیتهای برنامه ریزی شده و سیستماتیک

- کاهش هزینه ها

- ایجاد اطمینان و اعتماد در درون سازمان

- ایجاد اطمینان و اعتماد درون سازمان (مشتری)

- افزایش توان رقابت در عرصه بین الملل

دامنه کاربرد:

    این استاندارد در کلیه سازمانهای تولیدی، خدماتی و پژوهشی و آموزشی و …… کاربرد دارد.

دانلود رزومه کاری تیم مشاوره و ممیزی ما از اینجا

ارسال به: :: :: :: :: :: :: :: :: :: :: :: ::

سیستم مدیریت زیست محیطی ISO 14001

    سیستم مدیریت زیست محیطی ابزاری است که سازمان را قادر می سازد تا به آن سطحی از عملکرد زیست محیطی که مقرر می دارد ، دست یابد و آن را به طور نظام یافته کنترل نماید. ایجاد و به کارگیری یک سیستم مدیریت زیست محیطی به خودی خود و الزاماً موجب کاهش فوری پیامدهای نامطلوب زیست محیطی نمی گردد. پس همانطور که ملاحظه شد نباید انتظار داشت که بلافاصله پس استقرار سیستم مدیریت زیست محیطی بر اساس ایزو 14001 تمامی مسائل زیست محیطی رفع گردد بلکه توجه اساسی باید بر استقرار مناسب و بهبود مستمر آن باشد.

نگاهی به تاریخچه ایزو 14000 حفاظت از محیط زیست از مواردی است که دانشمندان ، پژوهشگران و سازمان های علمی و اقتصادی را برآن داشته که هر کدام به سهم خویش به ملاحظات زیست محیطی توجه بیشتری نمایند و سیستم هایی را ابداع کنند که با کاربرد آنها در بخش های مختلف صنعت، کشاورزی، اقتصاد و... بتوان وضعیت محیط زیست را بهبود بخشید.
شاید بتوان گفت اولین جرفه های تدوین استاندارد های ایزو 14000 در کنفرانس سازمان ملل متحد درباره محیط زیست انسان که در 1972 در استکهلم برگزار شد ایجاد گردید. در همان سال برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد ایجاد شد .
کنفرانس سازمان ملل متحد درباره محیط زیست و توسعه که در 1992 در ریودوژانیرو (برزیل ) برگزار شد ، قدم دیگری در این راه بود و خود منجر به ایجاد کمیته فنی 207 سازمان بین المللی استاندارد در 1993 گردید.
وظیفه این کمیته تهیه و تدوین استانداردهای مدیریت زیست محیطی است و اکنون کانادا مسئولیت دبیرخانه آنرا بر عهده دارد .
این کمیته در 1996 موفق به انتشار اولین استانداردها از سری ایزو 14000 گردید که یکی ازآنها ایزو 14001 مبنای صدور گواهینامه است.
ایزو 14000 در ایران
به تحقیق می توان گفت که اولین مقاله فارسی درباره استاندارد های ایزو 14000 درآبان ماه 1374 و در شماره پنجاهم ازمجله استاندارد و کالاهای ایرانی منتشر گردیده است . آشنایان با این سری از استانداردها در آن زمان بسیار اندک بود ولی اکنون بر تعداد آنها افزوده شده است . اولین سمینار آشنایی با استانداردهای ایزو 14000 در آذر ماه 1375 برگزار گردید .
پس از آن سمینارها و دوره های آموزشی متعددی برگزار شد. در زمینه چاپ کتاب و تهیه نرم افزارهای آموزشی نیز فعالیتهایی صورت گرفت یکی از مهمترین فعالیت ها در این زمینه استاندارد ملی ایران ایزو 1400 است که بوسیله موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران در مرداد ماه 1377 منتشر شد. اولین گواهینامه ایزو 14001 در ایران در تاریخ 29/08/1376 صادر گردید و متعاقب آن شرکت های دیگری موفق به اخذ این گواهینامه شدند . در این قسمت لازم است اشاره ای به دامنه شمول گواهینامه های صادر شده است. آیا ایزو 14001 برای همه قابل اجرا است؟ قبل از پاسخ به این سوال بایستی اول نگاهی به دامنه کاربرد استاندارد ایزو 14001 داشته باشیم:
جمله زیر از بند 1 استاندارد ایزو 14001 با عنوان دامنه کاربرد برگرفته شده است:
ایزو 14001 در مورد هر سازمانی که به اجرا ، نگهداری و بهبود یک سیستم مدیریت زیست محیطی تمایل داشته باشد کاربرد دارد. محدوده کاربرد ایزو 14001 درهر سازمان به عوامل متفاوتی وابسته است که از جمله می توان به ماهیت فعالیتهای آن سازمان و همچنین شرایطی که در آن فعالیت می نماید اشاره نمود. بنابراین ایزو 14001 استانداردی است که برای یک صنعت یا حرفه خاص نوشته نشده بلکه در انواع سازمان ها و با هر گونه فعالیت ، محصول یا خدمات قابل اجراست. از این جهت است که می گوییم وزارت خانه ها ، بانک ها ، شرکت های بیمه ، دانشگاه ها ، بیمارستانها ، هتل ها ، هواپیمایی و... می توانند نسبت به اخذ گواهینامه ایزو 14001 اقدام نمایند. بطور کلی می توان گفت هر سازمانی که الزامات یک سیستم مدیریت زیست محیطی را که در کل بند 4 استاندارد ایزو 14001 تشریح شده است ، برآورد نماید نیمه بیشتر روند اخذ گواهینامه مربوط را طی نموده است. ایزو 14001 چگونه به ما کمک می کند؟ به راستی این همه تلاش ، صرف هزینه ، وقت ، انرژی و ... برای استقرار سیستم مدیریت زیست محیطی و اخذ گواهینامه ایزو 14001 به چند منظور است و چگونه ایزو 14001به ما کمک می کند؟ شاید بتوان از دیدگاه های متفاوت به این سوال پاسخ داد اما بطور کلی می توان به برخی پیامدهای اخذ گواهینامه ایزو 14001 به شرح زیر اشاره نمود:
- پیشگیری از آلودگی
- کاهش پسماند
- صرفه جویی در مصرف انرژی
- استفاده مجدد از مواد
- کاهش اثرات ناگوار ناشی از عملکرد های صنعت بر محیط زیست
- بهبود ارتباطات درون برون سازمانی
- افزایش سهم بازار و ورود به بازارهای جهانی
اینطور برآورد می گردد که صرفه جویی در هزینه های انرژی به میزان 10 درصد بدون هیچگونه سرمایه گذاری امکان پذیر است . نتایج حاصل از اجرایی ایزو 14001 در کارخانه جنرال موتور واقع در بندر السمر - کاهش هزینه های مصرف برق به میزان 6 درصد (240 هزار پوند صرف جویی )
- کاهش هزینه های مصرف برق از طریق حذف خروج ناخواسته هوا (105 هزار پوند صرفه جویی)
- کاهش مصرف گاز (26500 پوند صرفه جویی ) تجربه یک سازمان در انگلستان هنگامی که ما سیستم مدیریت زیست محیطی را بر اساس ایزو 14001 شروع نمودیم کارخانه توانست مصرف انرژی را تا پایان سال اول 14 درصد و تا پایان سال دوم 48 درصد کاهش دهد. این صرفه جویی ها به تنهایی بیش از دو برابر هزینه های مشاوره و دریافت گواهینامه ایزو 14001 بود.

دانلود متن مقاله از اینجا

ارسال به: :: :: :: :: :: :: :: :: :: :: :: ::

متن استاندارد ISO 9001:2000

استاندارد ISO9001:2000  شامل 8 بند اصلی می باشد که به شرح زیر است :
1- دامنه کاربرد : مثلا تولید انواع رزین های صنعتی . دامنه کاربرد هر شرکت در گواهینامه ISO که بعد از ممیزی خارجی دریافت میکند درج می شود . 2- استاندارد مرجع شامل الزامات استاندارد ISO 9001:2000 می باشد. 3-اصطلاحات و تعاریف : در این استاندارد به شرکتی که سیستم ISO را اجرا می نماید سازمان و به شرکتها یا افرادی که از آنها مواد یا خدمات خریداری می شود تامین کننده گویند .

4- نظام مدیریت کیفیت : منظور از این بند تهیه مستندات و سوابق لازم برای اجرای سیستم می باشد . مستنداتی که باید برای اجرای سیستم تهیه شوند عبارتند از :
خط مشی کیفی :
مدیر عامل سازمان مقاصد و سیاستهای کلی کیفی شرکت را معمولا در یک صفحه به تمام پرسنل خود اعلام می کند .
اهداف کیفی :
با توجه به خط مشی کیفی تهیه شده شاخصهای کیفی قابل اندازه گیری تعیین می شود و برای سالهای بعد هدف گذاری گردد .مثلا درصد ضایعات اگر در حال حاضر%2.5 است هدف سال بعدمیتواند %2 باشد .برای رسیدن به این اهداف باید برنامه ریزی نمود .
نظامنامه :
کلیه الزامات استانداردبه طور خلاصه درنظامنامه آورده می شود.این مدرک به صورت کتابچهای تهیه میگردد که با مطالعه آن نحوه اجرای سیستم در آن شرکت از آن استنباط می گردد .
روش اجرایی :
در ISO 9001:2000 حداقل6 روش اجرایی باید تدوین گردد . روش اجرایی بیان می کند که فعالیتی را چه کسی ، چه وقت و کجا یا به عبارت دیگر ( کی ، کی ، کجا ) انجام دهد . این روشهای اجرایی الزامی عبارتند از 1 -کنترل مدارک 2- کنترل سوابق 3-کنترل محصول نا منطبق 4- اقدام اصلاحی 5- اقدام پیشگیرانه 6- ممیزی داخلی. دستور العمل : بسته به پیچیدگی فرایندهای سازمان برای اطمینان از نحوه انجام صحیح کار باید دستورالعمل تهیه گردد. دستورالعمل نحوه چگونگی انجام کار را بیان می کند (مانند دستورالعمل نحوه کار با دستگاه تزریق یا دستگاه جوش CO2.)
نقشه های فرایند:
فرایند فعالیتی است که با استفاده از منابع لازم ورودی را به خروجی تبدیل می نماید . تمام فرایندهای تولیدی، خدماتی و مدیریتی باید ورودی های و خروجی ها ی آنها و منابعی که برای اجرای آنها لازم است ، مشخص گردد . این منابع شامل نیروی انسانی یا تجهیزات و امکانات می باشد . نقشه فرایند نمایانگر فرایندها ، ورودی ، خروجی ، منابع و کنترلهای که روی فرایندها صورت می گیرد می باشد .
فرمها :

برای اجرای نظام کیفی ISO 9001:2000 باید تمام فعالیتهایی که انجام می شود شامل تولید ،بازرسی ،آزمایش و… در فرمهای مربوطه که متناسب هر سازمانی طراحی می گردد،ثبت گردد.
ثبت فعالیتها در فرمها کمک می کند که بتوان سوابق کلیه محصولاتی که تولید شده است را ردیابی نمود .